Các loại bước ren của bulong

Bu long được chia ra nhiều tiêu chuẩn khác nhau theo  từng bộ tiêu chuẩn , tùy thuộc vào sản phẩm nhà  sản xuất  tính toán tiện các bước ren sao cho phù hợp với  tiêu chuẩn , mục đích sử dụng , sau đây tôi xin chia sẻ một số kinh nghiệm  như sau : 

1 Trước tiên xin giới thiệu về quy ước về bước ren : Ren (tiếng Pháp: Filet, tiếng Anh: Thread) được hình thành khi một tiết diện phẳng

Ren ngoài và ren trong ăn khớp được với nhau, nếu các yếu tố: profin (profile) ren, đường kính ren, bước ren, số đầu mối, hướng xoắn của chúng giống nhau.

Hình 2.2. Profile ren a) Ren cung tròn b) Ren vuông c) Ren hình thang vuông d) Ren hình thang e) Ren tam giác

a) Profin ren : Là đường bao mặt cắt ren khi mặt phẳng cắt chứa trục ren. Prôfin ren có dạng tam giác đều, tam giác cân, hình vuông, hình thang, cung tròn … (hình 2.2)

Trong các bản vẽ kỹ thuật, biểu diễn nguyên dạng ren (hình 2.3) chỉ dùng khi  thật cần thiết và trong mọi trường hợp, đường cong là hình chiếu của đường xoắn ốc được vẽ bằng nét thẳng.

b) Đường kính ren : ( hình 2.4 )

- Đường kính ngoài : Kí hiệu: d Là đường kính lớn nhất của ren. Với ren trục đường kính đo được tính từ đường,đỉnh ren. Với ren trong lỗ đường kính đó được đo từ đáy ren. Đường kính ngoài tiêu biểu cho kích thước của ren còn gọi là đường kính danh nghĩa.

- Đường kính trong : Kí hiệu: d1 ,Với ren trục, đường kính trong được đo từ đáy ren, với ren trong lỗ, đường kính này đo từ đỉnh ren.

- Đường kính trung bình, kí hiệu là d2 : Là đường kính của mặt trụ có đường sinh cắt Profin ren ở các điểm chia đều bước ren

c) Số đầu mối : Ký hiệu : n

Là số dường xoắn ốc tạo thành ren, mỗi đường xoắn ốc là một đầu mối(hình 2.5).

d) Bước ren : Ký hiệu: P 28

Là khoảng cách theo chiều trục giữa hai đỉnh ren (đáy ren) kề nhau (hình

2.5). Như vậy đối với ren có nhiều đầu mối thì bước xoắn là tích của số đầu mối với bước ren.Ph = n × P

a) Ren hai đầu mối

b) Ren ba đầu mối

c) Ren tám đầu mối

e) Hướng xoắn :

Hướng xoắn của ren là hướng của đường xoắn ốc tạo thành ren đó. Có 2 loại :

hướng xoắn phải và hướng xoắn trái (hình 2.6). Người ta thường dùng loại ren có hướng xoắn phải một đầu mối.

Đa phần ren vít được chế tạo theo chiều thuận gọi là ren phải, khi chế tạo ren phải bằng cách tiện thì trục phôi phải quay theo chiều thuận (từ trên xuống hay ngược chiều kim đồng hồ khi nhìn vào mặt đầu mâm cặp), còn bàn xa dao chạy thuận từ phải sang trái. Tiện ren trái thì có một chuyển động ngược lại.

Phân biệt:

Để biết ren trái hay phải, ta đặt trục vít thẳng đứng, nhìn thấy đường ren chuyển động xoắn ốc lên theo chiều phải là ren phải còn đường ren lên theo chiều trái là ren trái.

Ren phải (thường gặp) vặn siết chặt vào theo chiều kim đồng hồ, còn ren trái ngược lại.

Hình 2.5. Bước ren và bước xoắn Hình 2.6. Hướng xoắn của ren

2.1.2. Các loại ren tiêu chuẩn thường dùng

Để tiện cho việc thiết kế, chế tạo và sử dụng ren được tiêu chuẩn hoá. Ren tiêu chuẩn là ren mà các yếu tố cơ bản của nó đã được quy định trong tiêu chuẩn thống nhất.

a) Ren hệ mét:

Hình 2.7. Ren hệ mét

Ren hệ mét dùng trong mối ghép thông thường, profin ren là một tam giác đều,ký hiệu: M, đường kính và bước ren được tính bằng mm (hình 2.7). Ren hệ mét chia

làm 2 loại : ren bước lớn và ren bước nhỏ. Hai loại ren này có đường kính giống nhau,nhưng bước khác nhau.

b) Ren ống :

Dùng trong mối ghép các ống, profin của ren ống là tam giác cân có góc ở đỉnh bằng 550 (hình 2.8), kích thước của ren ống lấy insơ (inch) làm đơn vị, kí hiệu của insơ:" (1"=25,4 mm).

Ren ống có 2 loại:

- Ren ống hình trụ, kí hiệu: G.

- Ren ống hình côn, kí hiệu: R.

c) Ren hình thang :

Dùng để truyền lực, profin của ren hình thang là một hình thang cân có góc giữa

hai cạnh bên bằng 300, ký hiệu: Tr.

Kích thước cơ bản của ren hình thang tính bằng mm.Để truyền lực còn có ren

tựa, profin của ren là một hình thang vuông, ký hiệu : S.

Ngoài ren tiêu chuẩn còn có ren không tiêu chuẩn là ren có profin không theo

tiêu chuẩn quy định như ren vuông, ký hiệu: Sq.

2.1.3. Vẽ quy ước ren

Ren được vẽ đơn giản theo TCVN 5907 :1995 phù hợp ISO 6410/1 :1993 (Tiêu

chuẩn về vẽ quy ước cho ren và các chi tiết ghép có ren).

a) Ren thấy: (Ren trục và hình cắt của ren lỗ) được vẽ như sau (Hình 2.9) :

- Đường đỉnh ren vẽ bằng nét liền đậm.

- Đường đáy ren vẽ bằng nét liền mảnh. Trên hình biểu diễn vuông góc với trục ren, cung tròn đáy ren được vẽ hở khoảng 1/4 đường tròn ở vị trí góc trên bên phải.

- Đường giới hạn ren (của đoạn ren đầy) vẽ bằng nét liền đậm.

Hình 2.9. Cách vẽ ren trục và mép vát đầu ren 

b) Ren khuất: Tất cả các đường, đỉnh ren, đáy ren và giới hạn ren đều vẽ bằng nét đứt ( Hình 2.10b): Trường hợp cần biểu diễn đoạn ren cạn dùng nét liền mảnh để vẽ (Hình 2.11b):

Nếu không có ý nghĩa gì về kết cấu đặc biệt, cho phép không vẽ mép vát đầu ren ở trên hình chiếu vuông góc với trục ren ( Hình 2.9).

c) Vẽ mối ghép ren: Quy định ưu tiên vẽ ren ngoài (ren trên trục) còn ren trong chỉ vẽ phần chưa bị ghép ( Hình 2.12 )

Hình 2.10

a. Cách vẽ ren lỗ

b. Cách vẽ ren bị che khuất

Hình 2.11. Cách vẽ phần ren cạn

Hình 2.12 Cách vẽ mối ghép ren

2.1.4. Cách ghi ký hiệu ren : (Hình 2.13)

Ren được vẽ theo quy ước, nên trên hình biểu diễn không thể hiện được các yếu tố của ren. Do đó, trên các bản vẽ, quy định dùng cách ký hiệu để thể hiện các yếu tố đó

của ren. Cách ký hiệu các loại ren được qui định theo TCVN 204:1993 như sau:

- Ký hiệu ren được ghi theo hình thức ghi kích thước và đặt trên đường kích thước của đường kính ngoài của ren.

- Nếu ren có hướng xoắn trái thì ghi chữ "LH" ở cuối ký hiệu ren. Nếu ren có nhiều đầu mối thì ghi bước ren P trong ngoặc đơn đặt sau bước xoắn.

Ví dụ: Tr20 x 2LH;

M20 x 2(P1);

Tr24 x 3(P1)LH.

Hình 2.13 Cách ký hiệu ren

+ Tr20 x 2LH : Ren hình thang, đường kính danh nghĩa d = 20, bước ren P=2, hướng xoắn trái.

+ M20 x 2(P1) : Ren hệ mét, bước nhỏ, đường kính d = 20, bước xoắn Ph = 2, bước ren P = 1.

Tr24 x 3(P1)LH : Ren hình thang, đường kính danh nghĩa d = 24, bước xoắn Ph = 3, bước ren P = 1, hướng xoắn trái.

-Trong kí hiệu ren, nếu không ghi hướng xoắn và số đầu mối thì có nghĩa là ren có hướng xoắn phải và một đầu mối.

- Ví dụ về cách ghi ren một đầu mối, hướng xoắn phải như bảng 2.1 như sau :

*REN PHẢI VÀ REN TRÁI: CÔNG DỤNG VÀ CÁCH PHÂN BIỆT :Để phân biệt ren trái thường trên đầu vít người ta tiện một rãnh vòng thành các hình quả trám như trên hình 2.14 hay ghi kích thước có phụ chú: